توانمندسازی و ساماندهی سکونتگاه‌های غیر رسمی شهر ابهر

Authors

ابوالفضل مشکینی استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه تربیت مدرس

رحمان صالحی کارشناس ارشد طراحی شهری، مدرس دانشگاه فرهنگیان

ولی الله ربیعی فر دانشجوی دکتری شهرسازی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز

Abstract:

رشد شتابان شهرها طی دهه‌های اخیر و دگرگونی‌های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی آن‌ها، موجب مشکلهای عدیدهای مانند شکلگیری سکونتگاه‌های غیر رسمی و به تبع آن، پیشیگرفتن نیازها از امکانات موجود در شهرهای مختلف شده است. در شهر ابهر، گرایش به شهرنشینی و زندگی در شهر، با تفاوت در میزان درآمد و پایگاه اجتماعی و اقتصادی افراد همراه بوده است. این موضوع در اکولوژی اجتماعی شهر با مشخصه‌های کالبدی، اقتصادی، اجتماعی و... با تمرکز بر مسائل ناشی از فقر در بخش‌ حسینآباد شهر همراه شده و سبب ایجاد الگوی توسعة ناپایداری در سازمان فضایی شده است که یکی از نمودهای کالبدی آن، شکل‌گیری سکونتگاه‌های غیر رسمی در ابهر است. هدف مقالة حاضر، بررسی وضعیت سکونتگاه‌های غیر رسمی در شهر ابهر (محلة حسینآباد) و ارائة راهکارهای مناسب برای توانمندسازی آن است. روش پژوهش، پیمایشی و از نوع همبستگی، دامنة آن خرد و از نظر وسعت، ژرفانگر است. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها، از مدل تلفیقی SWOT–AHP بهره گرفته شده است. برای این منظور، مدل مذکور در چهار مرحلة 1. ارزیابی عوامل راهبرد درونی و بیرونی محله، 2. انجام مقایسة دودویی گروه‌ها، 3. تدوین راهبردهای چهارگانة SWOT و 4. اولویتبندی راهبردها با استفاده از ماتریس QSPM بهصورت سلسلهمراتبی اجرا شده است. مطابق نتایج پژوهش در عوامل داخلی، امتیاز کل ضعف‌ها (435/0) نسبت به قوت‌ها (156/0) در سطح بالایی قرار دارد که نشاندهندة برتری و غالببودن ضعف‌ها بر قوت‌هاست. در مقابل، در عوامل خارجی، فرصت‌ها با امتیاز کلی 308/0 نسبت به تهدیدها با امتیاز 101/0، در وضعیت بهتری قرار دارند. یافته‌های پژوهش، بیانگر میل جمعیت ساکن به مشارکت کامل برای ساماندهی محله است. درنهایت، الگوی مطلوب برای توانمندسازی محلة حسینآباد، شهر ابهر ارائه شده و راهکارهای ترکیبی پیشنهاد شده است.

Upgrade to premium to download articles

Already have an account?login

similar resources

توانمندسازی و ساماندهی سکونتگاه های غیر رسمی شهر ابهر

رشد شتابان شهرها طی دهه های اخیر و دگرگونی های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی آن ها، موجب مشکلهای عدیدهای مانند شکلگیری سکونتگاه های غیر رسمی و به تبع آن، پیشیگرفتن نیازها از امکانات موجود در شهرهای مختلف شده است. در شهر ابهر، گرایش به شهرنشینی و زندگی در شهر، با تفاوت در میزان درآمد و پایگاه اجتماعی و اقتصادی افراد همراه بوده است. این موضوع در اکولوژی اجتماعی شهر با مشخصه های کالبدی، اقتصادی، اج...

full text

ساماندهی سکونتگاههای غیر رسمی با شیوه توانمندسازی (نمونه موردی اسلامشهر- محله مظفریه)

چکیده سکونتگاههای غیر رسمی بعنوان بافتهای مساله دار همواره دارای ظرفیت بالقوه و بالفعل مردمی است که لزوم شناخت ابعاد و ماهیت، و سپس به کارگیری آن در نظام مدیریت شهری جهت ساماندهی ضرورتی اجتناب ناپذیر بوده که نتیجه آن تحقق توسعه پایدار شهری است. در راستای حل مسائل این گونه سکونتگاه ها برنامه ریزی دقیق و صحیحی به منظور ساماندهی و توانمندسازی آنها ضروری می باشد. شهر اسلامشهر در استان تهران یکی از ...

full text

ساماندهی سکونتگاههای غیر رسمی کشور در پرتو حکمروایی خوب شهری

full text

واکاوی نقش سرمایه روانشناختی در توانمندسازی ساکنان سکونتگاههای غیر رسمی (نمونه موردی: شهر رشت)

در دهه های اخیر،توانمندسازی در مطالعات محققان سکونتگاههای غیر رسمی مفاهیم مختلفی را در بر گرفته است. در این مقاله با توجه مفهموم روانشناختی توانمندسازی به بررسی وضعیت سرمایه روانشناختی در جهت توانمندسازی در سه گونه متفاوت(باندبازی و هجوم، پیشینه روستایی، تفکیک اراضی کشاورزی) از سکونتگاههای غیر رسمی شهر رشت پرداخته شده است.روش تحقیق مقاله حاضر، در مرحله ادبیات و مبانی نظری تحقیق، روش توصیفی و تح...

full text